«Ο Πανιώνιος όπως τον έζησα» Ώρα μαθήματος στη Λ.Α.Ν.Σ και η σκέψη στο ποδοσφαιρικό παιχνίδι του Πανιωνίου. Τελείωνε το παιχνίδι και μ...
Ώρα μαθήματος στη Λ.Α.Ν.Σ και η σκέψη στο ποδοσφαιρικό παιχνίδι του Πανιωνίου. Τελείωνε το παιχνίδι και μετά στην προπόνηση της ομάδας μπάσκετ στο ανοιχτό γήπεδο για να δει τον «Βούδα», τον Μίσσα, τον Λαζαρίδη να σουτάρουν. Επιστρέφοντας στο σπίτι του, η μητέρα του Γιώργου Τζανίδη, τον ρωτούσε πως πήγαν τα μαθήματα και αυτός της απαντούσε: «Όλα καλά, μαμά. Ένα γκολ ο Σαραβάκος, τρία λει απ ο Δενδρινός». Ελέω Πανιωνίου, ο Γιώργος Τζανίδης έκανε δυο φορές την Τρίτη γυμνασίου, μαζί με τον «κολλητό» του, τον Τοτόμη. Έχει γράψει σε τεστ Φυσικής, επειδή δεν είχε διαβάσει τίποτα, την πεντάδα και την ενδεκάδα του Ιστορικού, εκείνη την χρονιά!
Αγαπά το ποδόσφαιρο και λατρεύει το μπάσκετ.
Η στεντόρεια φωνή του, με ανοιχτά χέρια για διαμαρτυρίες στους διαιτητές του μπάσκετ, είναι παρά πολύ γνώριμη, χωρίς να γυρίσεις να κοιτάξεις ποιος φώναζε στο άνω διάζωμα του….πρώην γηπέδου της Αρτάκης…
«Είχαμε πολύ δυνατή παρέα, με «πυρήνα» τον Κώστα Μπελίτση, τον Γιώργο Παπουτσάκη, τον Λάζαρο Καμπανόπουλο, τον Βαγγέλη Αναλυτή, τον Νάκη Ευαγγελίδη, τον Χρήστο Κουλούρη, τον Δημήτρη τον δόκιμο, τον «τρομάρα», Γιάννη Φραγκούλη και άλλους. Ήταν το… κακό «συναπάντημα». Μια παρέα που λέγαμε μεταξύ μας, ότι το άθροισμα των κιλών μας έφτανε τα 2.000 κιλά και δεν ήθελε… «μετωπική», ούτε νταλίκα, μαζί μας! Ο μόνος λεπτός ήταν ο Νίκος Φραγκούλης. Κάθε Παρασκευή για 4-5 μήνες, μαζί με γυναικόπαιδα και όχι ανδροπαρέα μόνο, πηγαίναμε στην ταβέρνα το «Κοράλι», στην Δάφνη που μας είχε πει ο Μπελίτσης, λόγω «ρίζας» στην Δάφνη. Ο Πανιώνιος είχε τότε ομαδάρα στο μπάσκετ, με Φάνη, Γάσπαρη και παίκτες πανελλήνιας εμβέλειας.
Την επόμενη ημέρα του αγώνα, κερδίζαμε με είκοσι πόντους διαφορά. Και φυσικά, επειδή ήμασταν από τους μεγαλύτερους…προληπτικούς της γης, δεν αλλάζαμε αυτό το στέκι. Ερχόταν και ο Βλάντο με την Σλάβισσα, στα ρεπό που έκανε από του «Βαλέσα»!
Καθημερινά μαθαίναμε πως πήγαινε η προπόνηση, ξέραμε ποιο…σαμπουάν χρησιμοποιούσε κάθε παίκτης, τι έφαγε ο Τζούροβιτς το μεσημέρι, αν στραβοκοιμήθηκε κάποιος το προηγούμενο βράδυ και κάθε λεπτομέρεια του καθενός μέσα στη ομάδα. Αυτό το γεγονός μας έκανε και ένα ομάδα και φίλαθλοι του Πανιωνίου, ειδικά τους μπασκετικούς που ήμασταν «ψώνια» και «αρρωστήσαμε» τελείως, όταν ήρθε ο Φάνης Χριστοδούλου στην Νέα Σμύρνη. Τότε, όμως, οι περισσότερες ομάδες και ειδικά της Αθήνας, ήταν καλές, όπως το Παγκράτι, η Δάφνη, το Περιστέρι, αλλά και στην περιφέρεια, ο Απόλλων Πάτρας, το Ηράκλειο, η Λάρισα. Βέβαια, ο Πανιώνιος ξεχώριζε γιατί είχε ειδικό ιστορικό βάρος στην φανέλα του και αυτή την φανέλα, την φορούσε ο μεγάλος Φάνης που έκανε και την μεγάλη διαφορά.
Γι’ αυτόν τον λόγο και ο Πανιώνιος μπήκε στο «μάτι» του Άρη και του ΠΑΟΚ, εκείνη την εποχή κι ας μην πήρε πρωτάθλημα, αλλά μόνο ένα κύπελλο. Αν είχαμε αντικειμενικότερη διαιτησία σε καθοριστικά παιχνίδια, θα είχαμε πάρει ένα πρωτάθλημα…».
Ο Γιώργος Τζανίδης θυμάται την πλατεία Νέας Σμύρνης, να γίνεται ο «ομφαλός» του ελληνικού μπάσκετ από τις παρέες του μπάσκετ που συζήταγαν σε διπλανά τραπέζια με τους φιλάθλους του Πανιωνίου.
«Μέχρι τις 3-4 τα ξημερώματα, αν υπήρχε και διαφωνία για προπονητικά θέματα (!), καθόμασταν στην πλατεία, με τις καφετέριες να έχουν κλείσει. Ο Πανιώνιος σε ποδόσφαιρο και μπάσκετ κυριαρχούσε σε όλες τις συζητήσεις. Και τους ποδοσφαιρικούς αγώνες, στα υβριστικά της θύρας «4», παρακολουθούσαμε τους αγώνες, μαζί με τον Δενδρινό, τον Λαζαρίδη, τον Παπαδάκη, τον Παύλου, όλη την ομάδα μπάσκετ. Ο Πανιώνιος ήταν «μπετόν», τότε, γιατί δεν υπήρχε επαγγελματισμός και οι εποχές είχαν πολύ περισσότερο πάθος από τους ερασιτέχνες…
Το άλλο στέκι ήταν στου «Βαλέσα», ανακάλυψη του Δενδρινού και σημείο συνάντησης δεκάδων μπασκετικών φιλάθλων και παραγόντων, μη Πανιώνιων. Απλά, στου «Βαλέσα», ο Πανιώνιος έκανε το τραπέζι υποδοχής στον Τζούροβιτς, εκεί υπέγραψε όλα τα συμβόλαια και ένα βράδυ που είχε πάρει ο Φάνης και έφαγε, όταν ζήτησε τον λογαριασμό, ο συγχωρεμένος ο Θόδωρος που τον σέρβιρε το μπιφτέκι-γίγας, του έγραψε σε χαρτοπετσέτα τον λογαριασμό «80.000.000 δραχμές»! Ήταν ο πρώτος χρόνος του πενταετούς συμβολαίου που υπέγραψε το ’91, μετά το κύπελλο. Γέλασαν και οι καρέκλες!»
Ο ομιλών θα μπορούσε να είχε…εύκολα τον χαρακτηρισμό του προπονητή. Όταν τον ρωτάς πόσες ώρες προπόνησης έχει δει, βάζει τα γέλια, γιατί είναι άπειρες ώρες. Σε σημείο που έχει παρακολουθήσει στον Πανιώνιο, περισσότερες προπονήσεις από αγώνες.
«Από το 1970, τα μάτια μου έχουν δει τους πάντες και τα πάντα. Από τη πρώτη γυμνασίου. Η «τρέλα» μου είναι η προπόνηση. Στο Αρτάκης περνούσα για δέκα λεπτά και με την άδεια του εκάστοτε προπονητή του Πανιωνίου, έβλεπα. Η προπόνηση είναι «καθρέφτης» τι θα γίνει στο παιχνίδι. Με το που σήκωνε ο πλει μέικερ το χέρι για το σύστημα στη επίθεση, ήξερα που θα πήγαινε η μπάλα και ποιος παίκτης θα έκανε το σουτ, το μπάσιμο. Και φυσικά, όλη η «συμμορία» των φίλων, με πείραζε, όταν με ρωτούσαν «Γιώργο πως πήγε η προπόνηση; Τα ετοίμασες τα παιδιά για το Σάββατο;»! Πίστευαν, όμως, την γνώμη μου και ό,τι είχα δει». Οι προπονήσεις είναι ιεροτελεστία.
Κατά την γνώμη μου και μπορεί να ακουστεί «τρελό» σε όσους το διαβάσουν, είναι ότι ο κορυφαίος προπονητής που πέρασε από τον Πανιώνιο, ήταν ο Φαίδων Ματθαίου. Μακράν.
Ό,τι έλεγε τότε, το παίζουν στο μπάσκετ τώρα. Τεράστια προσωπικότητα. Και μίλαγε για μπάσκετ μόνο με τον Μίλτο Λαζαρίδη. Τον θεωρούσε μεγάλο ταλέντο, αλλά ήταν αγύμναστος και του έλεγε ο Ματθαίου «κάνε μόνο στίβο, άσε τους άλλους να μάθουν μπάσκετ».
Ο εντοπισμός του Φάνη Χριστοδούλου στην Δάφνη και οι λεπτομέρειες της μεταγραφής του στον Πανιώνιο, το ’83, είναι γεγονότα που βίωσε ο Γιώργος Τζανίδης.
«Τον Φάνη, τον είχε δει ο Κώστας Μπελίτσης, επειδή ζούσε στην Δάφνη και μου λέει: «Υπάρχει ένας τύπος με μεγάλα…μπούτια που ξέρει…καντάρια μπάσκετ. Το έχω πει στον Βαρίκα και θα έρθει να τον δεί».
Ε, όταν τον είδα ο συγχωρεμένος ο Ανδρέας, ήθελε να «κρύψει» τον θαυμασμό του για τον Φάνη, γιατί φοβόταν μη κυκλοφορούσε το ενδιαφέρον του Πανιωνίου και έμπαινε «σφήνα» άλλη ομάδα. Η μεγάλη επιτυχία του Βαρίκα, μαζί με τον Κορκίδη, τον Γιάνναρο και τους άλλους παράγοντες του μπάσκετ, ήταν ότι κινήθηκαν γρήγορα, πριν δουν τον Φάνη, ο Παναθηναϊκός, ο Ολυμπιακός, ο Άρης. Ένα μικρό «φλέρτ» είχε ο Πανελλήνιος, μέσω ενός παράγοντα ονόματι Ρούσσος που ήταν Ολυμπιακός, αλλά δεν ήθελε να τον πάει στον Ολυμπιακό.
Η Δάφνη έπαιζε τότε στην τρίτη εθνική κατηγορία. Στους φιλάθλους της Δάφνης που ήταν φανατικοί και αγαπούσαν την ομάδα τους, οι μοναδικοί Πανιώνιοι ήταν ο Μπελίτσης και ο Νίκος Πετρόπουλος.
Η πρόταση του Πανιωνίου ήταν τρομακτική. Πρόσφερε 3.200.000 δραχμές και σχεδόν όλη η εφηβική ομάδα να πήγαινε στη Δάφνη και ο Δενδρινός να ήταν παράλληλα και προπονητής της Δάφνης. Τότε, η εφηβική ομάδα ήταν παρά πολύ καλή. Όταν πήραμε και τον Φάνη, κατέκτησε το πανελλήνιο κι ας ήταν ο Σπύρος Βλάσης, ο καλύτερος παίκτης του τελικού.
Η μεταγραφή δεν προχωρούσε, όμως. Πρόεδρος της Δάφνης ήταν ένας γιατρός που δεν ήξερε αν στο μπάσκετ έπαιζαν πέντε ή έξι παίκτες. Πήγε, τότε, ο συγχωρεμένος ο «γάϊδαρος», ο Γιάννης Κατμερτζής και πήρε την σφραγίδα της Δάφνης στο σπίτι του, γιατί ήθελε τον Φάνη στον Πανιώνιο, αντί να πήγαινε σε άλλη ομάδα.
Αυτός που «τελείωσε» την μεταγραφή του Φάνη ήταν ο Θανάσης Κωνσταντώνης, γιατί επειδή υπήρχαν και αντιρρήσεις από το εφηβικό να πάει σύσσωμο στην Δάφνη, ο Θανάσης πήγε στη Δάφνη και είπε «έρχομαι» μαζί με τους άλλους για να πάει ο Φάνης στον Πανιώνιο. Και μιλάμε για Μπέλση, Κούτρα, Βαγγέλη Βλάχο και άλλους παίκτες.
Ήρθε στην πλατεία, ο Βαρίκας με έναν καφέ φάκελο, πήγε πρώτα από το «Άδωνις» που καθόταν ο Δενδρινός, ο Λάκης Παπαδημητρίου και η υπόλοιπη «συμμορία» και τους έδειξε το δελτίο του Φάνη. Και μετά ήρθε από τον «Γιώργο» και έγινε…πάρτι. Το γιορτάσαμε με 30 σουβλάκια από την «Ρούμελη», μαζί με Μπελίτση, τον Τοτόμι τον δόκιμο, τον Πρέκα και στο τέλος δεν μπορούσαμε να σηκωθούμε από τις καρέκλες!
Όταν ήρθε ο Φάνης έπαιξε έναν χρόνο, παράλληλα, στο εφηβικό και στη πρώτη ομάδα. Πρώτο παιχνίδι παίζαμε με τον Παναθηναϊκό στο γήπεδο του Μίλωνα, αλλά η εφηβική ομάδα έπαιζε στο ανοιχτό, με τον Μίλωνα και λόγω του τοπικού γοήτρου, θέλαμε να παίξει και στα δυο. Ο Φάνης δεν ήθελε, αλλά τον «έψησε» ο Γάσπαρης και νικήσαμε εύκολα. Ο Φάνης, όμως, έπαθε πνευμονία και δεν έπαιξε κόντρα στον Παναθηναϊκό. Πήγαινε ο Βαρίκας με την Παυλάκου στον γιατρό τον Φίλιππο Φιλιππίδη και του έλεγαν «δώστου ότι φάρμακο υπάρχει να παίξει» και απαντούσε ο Φίλιππος «ούτε σαν Ελ Σίντ δεν μπορεί να κατέβει. Θέλει μια εβδομάδα να συνέλθει».
Αλήστου μνήμης είναι η ιστορία αποτροπής της μεταγραφής του Φάνη Χριστοδούλου στον Παναθηναϊκό, όταν συνεδρίασε η διοίκηση του ερασιτέχνη για να αποδειχτεί την πρόταση που είχε γίνει.
«Γι’ αυτή την ιστορία αξίζει ένα «παράσημο» στους πιστούς φιλάθλους του Πανιωνίου. Την κίνηση του Παναθηναϊκού είχε μάθει ο καλός φίλος και αείμνηστος δημοσιογράφος Γιάννης Αντωνόπουλος που έγραψε το θέμα στην πρώτη σελίδα του «Φωτός» και έχω ακόμα το απόκομμα στο σπίτι μου. Είχε αλλάξει ο κανονισμός σε μια…νύχτα και «άνοιγε» η πόρτα της μεταγραφής, αν το ήθελε και ο Πανιώνιος. Πρόεδρος ήταν ο Γεράσιμος Βεντούρης.
Στην πλατεία μας «σηκώθηκε η τρίχα» και δεν υπήρχε περίπτωση να μην ανακατευόμασταν δυναμικά. Ο Φάνης ήταν και παραμένει ο μεγαλύτερος αθλητής όλων των εποχών και σε όλα τα αθλήματα του Πανιωνίου. Με αυτόν έγιναν όλοι καλύτεροι παίκτες, προπονητές, παράγοντες και φίλαθλοι. Δεν θα δεχόμασταν να φύγει, ως φίλαθλοι κι ας έδιναν ποσά-μαμούθ. Γιατί, οι φίλαθλοι που ήμασταν πιο κοντά στην ομάδα, πιστεύαμε και δικαιωθήκαμε ότι ο Φάνης ήταν ο μοναδικός παίκτης που μπορούσε να φέρει στον σύλλογο, τα χρήματα που θα έπαιρνε στο νέο συμβόλαιο του. Και έτσι έγινε, όταν ήρθε η χορηγία της Chipita και δεκάδες άλλων εσόδων, ενώ ο Φάνης ήταν ο μαγνήτης για να έρθει στην ομάδα, ο Γιαννάκης και άλλοι σπουδαίοι παίκτες.
Υπήρχε και το άλλο, πολύ σημαντικό στοιχείο που μας «πλήγωνε». Στο ποδόσφαιρο, ο Πανιώνιος έχει αναδείξει τρείς ενδεκάδες Εθνικής Ελλάδας, χωρίς καμία υπερβολή. Πολλοί παίκτες πήραν μεταγραφή γιατί το απαίτησαν ή ο σύλλογος τους έδωσε. Είπαμε τότε ότι με τον Φάνη, δεν θα γίνει το ίδιο που να «καιγόταν» η Νέα Σμύρνη. Ήταν αδιανόητο για όλους μας, να πουλούσαμε τον Φάνη, έναν χρόνο μετά την κατάκτηση του κυπέλλου. Τότε, ήταν που γίναμε οι «κομάντο-χονδροί».
Είχαμε μάθει για την συνεδρίαση της διοίκησης στο γραφείο της Παυλάκου και πήγαμε δέκα άτομα από την πλευρά της θύρας 4, χωρίς να μας αντιληφθούν. Ο Καμπανόπουλος είχε ξαπλώσει μπρούμυτα στο τελευταίο σκαλοπάτι και άκουγε όλη την συνεδρίαση. Κάναμε ησυχία. Για τη μεταγραφή του Φάνη, θα ψήφιζε ο έφορος του στίβου, της κολύμβησης, της ενόργανης και αυτό το γεγονός μας έκανε ακόμα πιο έξαλλους. Η τάση ήταν να γίνει η μεταγραφή και ο μοναδικός που έφερε αντιρρήσεις ήταν ο Νίκος Φραγκούλης και αντιπρότεινε να κρατάγαμε τον Φάνη με νέο συμβόλαιο. Όταν ο Λάζαρος άκουσε την έναρξη της ψηφοφορίας, έγινε το «ντου»! Χτυπήσαμε την πόρτα και μπήκαν μέσα τα… δυο χιλιάδες κιλά.
«Ποιος θέλει να πουληθεί ο Φάνης;» τους ρώτησε ο Καμπανόπουλος, ο Μπελίτσης έλεγε ότι «δεν πουλιέται ο καλύτερος παίκτης του ελληνικού μπάσκετ», ο Παπουτσάκης φώναζε «δεν θα μας αφαιρέσετε την χαρά να βλέπουμε τον Φάνη», εγώ έλεγα «με τον Φάνη θα πάρουμε κι άλλους τίτλους γιατί δεν είχαμε πιάσει ταβάνι» και ο Νάκης φώναζε «δεν πουλιέται ο Μάτζικ Τζόνσον του ελληνικού μπάσκετ». Η συνεδρίαση έληξε. Πιστεύαμε ότι ο Πανιώνιος μπορούσε να πληρώσει τον Φάνη και έτσι έγινε. Πήγαν ο Βεντούρης, ο Κώστας Αλβανός, με τον Χρήστο Χριστοδούλου στα Ροζενά και ο Φάνης υπέγραψε νέο συμβόλαιο (2+3) και έμεινε 13 χρόνια στον Πανιώνιο. Με τον Φάνη, ήρθαν μεγάλες χορηγίες εκατομμυρίων δραχμών, τηλεοπτικά δικαιώματα και πεντακόσια συν διαρκείας. Θυμάμαι ότι ο συγχωρεμένος πρόεδρος του συνδέσμου φιλάθλων, Μάκης Καλογείτων, έβαζε αριθμό προτεραιότητας στα διαρκείας, γιατί τότε δεν έβρισκες εισιτήριο μεμονωμένα. Τι να συγκρίνουμε με τις καταστάσεις που ζούμε τώρα;;;
«Απογειώθηκαν» οι εγγραφές στην ακαδημία. Παιδιά από όλους τους γειτονικούς Δήμους ερχόντουσαν μαζικά στην ακαδημία που άρχισε να μαζεύει τίτλους σε παιδικά και εφηβικά πρωταθλήματα. Πώς βγήκαν Καράγκουτης, Καλαϊτζής, Δρελιώζης και έφτασαν να είναι συμπαίκτες του Φάνη στην πρώτη ομάδα;
Υπάρχει, όμως και μια στενάχωρη ιστορία με τον Φάνη και τους φιλάθλους του Πανιωνίου, οργανωμένους και μη που εξελίχθηκε στο γήπεδο της Γλυφάδας και θυμάται ο Τζανίδης.
«Παίζαμε με τον Παναθηναϊκό για το πρωτάθλημα, στην Γλυφάδα και διαιτητής ήταν ο Ράλλης που μας «σφύριξε» άθλια και στο τέλος τον φτύσαμε μαζί με τον Μπελίτση. Έχω δει διαιτησίες με τα…σπόρια να είναι 70-30, αλλά ο Ράλλης μόνο που δεν σκόραρε για τον Παναθηναϊκό. Ο Φάνης δεν ήταν καλός και οι Παναθηναϊκοί είχαν μία αφίσα-φωτογραφία που έδειχνε τον Φάνη να βρίσκεται ανάμεσα τους. Ήταν προϊόν φωτομοντάζ, αλλά οι «Πάνθηρες» σε συνδυασμό με την απόδοση του Φάνη, του φώναξαν σε σύνθημα Φάνη βαζέλα, πέτα την φανέλα. Φεύγοντας για τα αποδυτήρια, ο Φάνης έβγαλε την φανέλα και την πέταξε στην εξέδρα. Ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που αποδοκιμάστηκε. Ήταν λάθος του κόσμου και του Φάνη.
Η «φωτιά», όμως, έσβησε άμεσα. Μετά το παιχνίδι, τον πήρε ο Μπελίτσης που τον είχε σαν παιδί του και του ζήτησε να πάνε μαζί στον σύνδεσμο των Πανθήρων που ήταν πρόεδρος ο Κώστας Παπαδάκος και σε δέκα λεπτά λύθηκε η παρεξήγηση, με την υπογραφή της φανέλας και φωτογραφίες. Ο Φάνης είχε καρδιά μικρού παιδιού. Δεν κράτησε ποτέ καμία κακία, έκανε φίλους στον Πανιώνιο, συνεργάστηκε μαζί τους όταν άνοιξε το μπαρ και με τους οποίους μιλά ακόμα, συναντά όταν έρχεται στην Αθήνα και εμπιστεύεται».
Αγαπά το ποδόσφαιρο και λατρεύει το μπάσκετ.
Η στεντόρεια φωνή του, με ανοιχτά χέρια για διαμαρτυρίες στους διαιτητές του μπάσκετ, είναι παρά πολύ γνώριμη, χωρίς να γυρίσεις να κοιτάξεις ποιος φώναζε στο άνω διάζωμα του….πρώην γηπέδου της Αρτάκης…
«Είχαμε πολύ δυνατή παρέα, με «πυρήνα» τον Κώστα Μπελίτση, τον Γιώργο Παπουτσάκη, τον Λάζαρο Καμπανόπουλο, τον Βαγγέλη Αναλυτή, τον Νάκη Ευαγγελίδη, τον Χρήστο Κουλούρη, τον Δημήτρη τον δόκιμο, τον «τρομάρα», Γιάννη Φραγκούλη και άλλους. Ήταν το… κακό «συναπάντημα». Μια παρέα που λέγαμε μεταξύ μας, ότι το άθροισμα των κιλών μας έφτανε τα 2.000 κιλά και δεν ήθελε… «μετωπική», ούτε νταλίκα, μαζί μας! Ο μόνος λεπτός ήταν ο Νίκος Φραγκούλης. Κάθε Παρασκευή για 4-5 μήνες, μαζί με γυναικόπαιδα και όχι ανδροπαρέα μόνο, πηγαίναμε στην ταβέρνα το «Κοράλι», στην Δάφνη που μας είχε πει ο Μπελίτσης, λόγω «ρίζας» στην Δάφνη. Ο Πανιώνιος είχε τότε ομαδάρα στο μπάσκετ, με Φάνη, Γάσπαρη και παίκτες πανελλήνιας εμβέλειας.
Την επόμενη ημέρα του αγώνα, κερδίζαμε με είκοσι πόντους διαφορά. Και φυσικά, επειδή ήμασταν από τους μεγαλύτερους…προληπτικούς της γης, δεν αλλάζαμε αυτό το στέκι. Ερχόταν και ο Βλάντο με την Σλάβισσα, στα ρεπό που έκανε από του «Βαλέσα»!
Καθημερινά μαθαίναμε πως πήγαινε η προπόνηση, ξέραμε ποιο…σαμπουάν χρησιμοποιούσε κάθε παίκτης, τι έφαγε ο Τζούροβιτς το μεσημέρι, αν στραβοκοιμήθηκε κάποιος το προηγούμενο βράδυ και κάθε λεπτομέρεια του καθενός μέσα στη ομάδα. Αυτό το γεγονός μας έκανε και ένα ομάδα και φίλαθλοι του Πανιωνίου, ειδικά τους μπασκετικούς που ήμασταν «ψώνια» και «αρρωστήσαμε» τελείως, όταν ήρθε ο Φάνης Χριστοδούλου στην Νέα Σμύρνη. Τότε, όμως, οι περισσότερες ομάδες και ειδικά της Αθήνας, ήταν καλές, όπως το Παγκράτι, η Δάφνη, το Περιστέρι, αλλά και στην περιφέρεια, ο Απόλλων Πάτρας, το Ηράκλειο, η Λάρισα. Βέβαια, ο Πανιώνιος ξεχώριζε γιατί είχε ειδικό ιστορικό βάρος στην φανέλα του και αυτή την φανέλα, την φορούσε ο μεγάλος Φάνης που έκανε και την μεγάλη διαφορά.
Γι’ αυτόν τον λόγο και ο Πανιώνιος μπήκε στο «μάτι» του Άρη και του ΠΑΟΚ, εκείνη την εποχή κι ας μην πήρε πρωτάθλημα, αλλά μόνο ένα κύπελλο. Αν είχαμε αντικειμενικότερη διαιτησία σε καθοριστικά παιχνίδια, θα είχαμε πάρει ένα πρωτάθλημα…».
Ο Γιώργος Τζανίδης θυμάται την πλατεία Νέας Σμύρνης, να γίνεται ο «ομφαλός» του ελληνικού μπάσκετ από τις παρέες του μπάσκετ που συζήταγαν σε διπλανά τραπέζια με τους φιλάθλους του Πανιωνίου.
«Μέχρι τις 3-4 τα ξημερώματα, αν υπήρχε και διαφωνία για προπονητικά θέματα (!), καθόμασταν στην πλατεία, με τις καφετέριες να έχουν κλείσει. Ο Πανιώνιος σε ποδόσφαιρο και μπάσκετ κυριαρχούσε σε όλες τις συζητήσεις. Και τους ποδοσφαιρικούς αγώνες, στα υβριστικά της θύρας «4», παρακολουθούσαμε τους αγώνες, μαζί με τον Δενδρινό, τον Λαζαρίδη, τον Παπαδάκη, τον Παύλου, όλη την ομάδα μπάσκετ. Ο Πανιώνιος ήταν «μπετόν», τότε, γιατί δεν υπήρχε επαγγελματισμός και οι εποχές είχαν πολύ περισσότερο πάθος από τους ερασιτέχνες…
Το άλλο στέκι ήταν στου «Βαλέσα», ανακάλυψη του Δενδρινού και σημείο συνάντησης δεκάδων μπασκετικών φιλάθλων και παραγόντων, μη Πανιώνιων. Απλά, στου «Βαλέσα», ο Πανιώνιος έκανε το τραπέζι υποδοχής στον Τζούροβιτς, εκεί υπέγραψε όλα τα συμβόλαια και ένα βράδυ που είχε πάρει ο Φάνης και έφαγε, όταν ζήτησε τον λογαριασμό, ο συγχωρεμένος ο Θόδωρος που τον σέρβιρε το μπιφτέκι-γίγας, του έγραψε σε χαρτοπετσέτα τον λογαριασμό «80.000.000 δραχμές»! Ήταν ο πρώτος χρόνος του πενταετούς συμβολαίου που υπέγραψε το ’91, μετά το κύπελλο. Γέλασαν και οι καρέκλες!»
Ο ομιλών θα μπορούσε να είχε…εύκολα τον χαρακτηρισμό του προπονητή. Όταν τον ρωτάς πόσες ώρες προπόνησης έχει δει, βάζει τα γέλια, γιατί είναι άπειρες ώρες. Σε σημείο που έχει παρακολουθήσει στον Πανιώνιο, περισσότερες προπονήσεις από αγώνες.
«Από το 1970, τα μάτια μου έχουν δει τους πάντες και τα πάντα. Από τη πρώτη γυμνασίου. Η «τρέλα» μου είναι η προπόνηση. Στο Αρτάκης περνούσα για δέκα λεπτά και με την άδεια του εκάστοτε προπονητή του Πανιωνίου, έβλεπα. Η προπόνηση είναι «καθρέφτης» τι θα γίνει στο παιχνίδι. Με το που σήκωνε ο πλει μέικερ το χέρι για το σύστημα στη επίθεση, ήξερα που θα πήγαινε η μπάλα και ποιος παίκτης θα έκανε το σουτ, το μπάσιμο. Και φυσικά, όλη η «συμμορία» των φίλων, με πείραζε, όταν με ρωτούσαν «Γιώργο πως πήγε η προπόνηση; Τα ετοίμασες τα παιδιά για το Σάββατο;»! Πίστευαν, όμως, την γνώμη μου και ό,τι είχα δει». Οι προπονήσεις είναι ιεροτελεστία.
Κατά την γνώμη μου και μπορεί να ακουστεί «τρελό» σε όσους το διαβάσουν, είναι ότι ο κορυφαίος προπονητής που πέρασε από τον Πανιώνιο, ήταν ο Φαίδων Ματθαίου. Μακράν.
Ό,τι έλεγε τότε, το παίζουν στο μπάσκετ τώρα. Τεράστια προσωπικότητα. Και μίλαγε για μπάσκετ μόνο με τον Μίλτο Λαζαρίδη. Τον θεωρούσε μεγάλο ταλέντο, αλλά ήταν αγύμναστος και του έλεγε ο Ματθαίου «κάνε μόνο στίβο, άσε τους άλλους να μάθουν μπάσκετ».
Ο εντοπισμός του Φάνη Χριστοδούλου στην Δάφνη και οι λεπτομέρειες της μεταγραφής του στον Πανιώνιο, το ’83, είναι γεγονότα που βίωσε ο Γιώργος Τζανίδης.
«Τον Φάνη, τον είχε δει ο Κώστας Μπελίτσης, επειδή ζούσε στην Δάφνη και μου λέει: «Υπάρχει ένας τύπος με μεγάλα…μπούτια που ξέρει…καντάρια μπάσκετ. Το έχω πει στον Βαρίκα και θα έρθει να τον δεί».
Ε, όταν τον είδα ο συγχωρεμένος ο Ανδρέας, ήθελε να «κρύψει» τον θαυμασμό του για τον Φάνη, γιατί φοβόταν μη κυκλοφορούσε το ενδιαφέρον του Πανιωνίου και έμπαινε «σφήνα» άλλη ομάδα. Η μεγάλη επιτυχία του Βαρίκα, μαζί με τον Κορκίδη, τον Γιάνναρο και τους άλλους παράγοντες του μπάσκετ, ήταν ότι κινήθηκαν γρήγορα, πριν δουν τον Φάνη, ο Παναθηναϊκός, ο Ολυμπιακός, ο Άρης. Ένα μικρό «φλέρτ» είχε ο Πανελλήνιος, μέσω ενός παράγοντα ονόματι Ρούσσος που ήταν Ολυμπιακός, αλλά δεν ήθελε να τον πάει στον Ολυμπιακό.
Η Δάφνη έπαιζε τότε στην τρίτη εθνική κατηγορία. Στους φιλάθλους της Δάφνης που ήταν φανατικοί και αγαπούσαν την ομάδα τους, οι μοναδικοί Πανιώνιοι ήταν ο Μπελίτσης και ο Νίκος Πετρόπουλος.
Η πρόταση του Πανιωνίου ήταν τρομακτική. Πρόσφερε 3.200.000 δραχμές και σχεδόν όλη η εφηβική ομάδα να πήγαινε στη Δάφνη και ο Δενδρινός να ήταν παράλληλα και προπονητής της Δάφνης. Τότε, η εφηβική ομάδα ήταν παρά πολύ καλή. Όταν πήραμε και τον Φάνη, κατέκτησε το πανελλήνιο κι ας ήταν ο Σπύρος Βλάσης, ο καλύτερος παίκτης του τελικού.
Η μεταγραφή δεν προχωρούσε, όμως. Πρόεδρος της Δάφνης ήταν ένας γιατρός που δεν ήξερε αν στο μπάσκετ έπαιζαν πέντε ή έξι παίκτες. Πήγε, τότε, ο συγχωρεμένος ο «γάϊδαρος», ο Γιάννης Κατμερτζής και πήρε την σφραγίδα της Δάφνης στο σπίτι του, γιατί ήθελε τον Φάνη στον Πανιώνιο, αντί να πήγαινε σε άλλη ομάδα.
Αυτός που «τελείωσε» την μεταγραφή του Φάνη ήταν ο Θανάσης Κωνσταντώνης, γιατί επειδή υπήρχαν και αντιρρήσεις από το εφηβικό να πάει σύσσωμο στην Δάφνη, ο Θανάσης πήγε στη Δάφνη και είπε «έρχομαι» μαζί με τους άλλους για να πάει ο Φάνης στον Πανιώνιο. Και μιλάμε για Μπέλση, Κούτρα, Βαγγέλη Βλάχο και άλλους παίκτες.
Ήρθε στην πλατεία, ο Βαρίκας με έναν καφέ φάκελο, πήγε πρώτα από το «Άδωνις» που καθόταν ο Δενδρινός, ο Λάκης Παπαδημητρίου και η υπόλοιπη «συμμορία» και τους έδειξε το δελτίο του Φάνη. Και μετά ήρθε από τον «Γιώργο» και έγινε…πάρτι. Το γιορτάσαμε με 30 σουβλάκια από την «Ρούμελη», μαζί με Μπελίτση, τον Τοτόμι τον δόκιμο, τον Πρέκα και στο τέλος δεν μπορούσαμε να σηκωθούμε από τις καρέκλες!
Όταν ήρθε ο Φάνης έπαιξε έναν χρόνο, παράλληλα, στο εφηβικό και στη πρώτη ομάδα. Πρώτο παιχνίδι παίζαμε με τον Παναθηναϊκό στο γήπεδο του Μίλωνα, αλλά η εφηβική ομάδα έπαιζε στο ανοιχτό, με τον Μίλωνα και λόγω του τοπικού γοήτρου, θέλαμε να παίξει και στα δυο. Ο Φάνης δεν ήθελε, αλλά τον «έψησε» ο Γάσπαρης και νικήσαμε εύκολα. Ο Φάνης, όμως, έπαθε πνευμονία και δεν έπαιξε κόντρα στον Παναθηναϊκό. Πήγαινε ο Βαρίκας με την Παυλάκου στον γιατρό τον Φίλιππο Φιλιππίδη και του έλεγαν «δώστου ότι φάρμακο υπάρχει να παίξει» και απαντούσε ο Φίλιππος «ούτε σαν Ελ Σίντ δεν μπορεί να κατέβει. Θέλει μια εβδομάδα να συνέλθει».
Αλήστου μνήμης είναι η ιστορία αποτροπής της μεταγραφής του Φάνη Χριστοδούλου στον Παναθηναϊκό, όταν συνεδρίασε η διοίκηση του ερασιτέχνη για να αποδειχτεί την πρόταση που είχε γίνει.
«Γι’ αυτή την ιστορία αξίζει ένα «παράσημο» στους πιστούς φιλάθλους του Πανιωνίου. Την κίνηση του Παναθηναϊκού είχε μάθει ο καλός φίλος και αείμνηστος δημοσιογράφος Γιάννης Αντωνόπουλος που έγραψε το θέμα στην πρώτη σελίδα του «Φωτός» και έχω ακόμα το απόκομμα στο σπίτι μου. Είχε αλλάξει ο κανονισμός σε μια…νύχτα και «άνοιγε» η πόρτα της μεταγραφής, αν το ήθελε και ο Πανιώνιος. Πρόεδρος ήταν ο Γεράσιμος Βεντούρης.
Στην πλατεία μας «σηκώθηκε η τρίχα» και δεν υπήρχε περίπτωση να μην ανακατευόμασταν δυναμικά. Ο Φάνης ήταν και παραμένει ο μεγαλύτερος αθλητής όλων των εποχών και σε όλα τα αθλήματα του Πανιωνίου. Με αυτόν έγιναν όλοι καλύτεροι παίκτες, προπονητές, παράγοντες και φίλαθλοι. Δεν θα δεχόμασταν να φύγει, ως φίλαθλοι κι ας έδιναν ποσά-μαμούθ. Γιατί, οι φίλαθλοι που ήμασταν πιο κοντά στην ομάδα, πιστεύαμε και δικαιωθήκαμε ότι ο Φάνης ήταν ο μοναδικός παίκτης που μπορούσε να φέρει στον σύλλογο, τα χρήματα που θα έπαιρνε στο νέο συμβόλαιο του. Και έτσι έγινε, όταν ήρθε η χορηγία της Chipita και δεκάδες άλλων εσόδων, ενώ ο Φάνης ήταν ο μαγνήτης για να έρθει στην ομάδα, ο Γιαννάκης και άλλοι σπουδαίοι παίκτες.
Υπήρχε και το άλλο, πολύ σημαντικό στοιχείο που μας «πλήγωνε». Στο ποδόσφαιρο, ο Πανιώνιος έχει αναδείξει τρείς ενδεκάδες Εθνικής Ελλάδας, χωρίς καμία υπερβολή. Πολλοί παίκτες πήραν μεταγραφή γιατί το απαίτησαν ή ο σύλλογος τους έδωσε. Είπαμε τότε ότι με τον Φάνη, δεν θα γίνει το ίδιο που να «καιγόταν» η Νέα Σμύρνη. Ήταν αδιανόητο για όλους μας, να πουλούσαμε τον Φάνη, έναν χρόνο μετά την κατάκτηση του κυπέλλου. Τότε, ήταν που γίναμε οι «κομάντο-χονδροί».
Είχαμε μάθει για την συνεδρίαση της διοίκησης στο γραφείο της Παυλάκου και πήγαμε δέκα άτομα από την πλευρά της θύρας 4, χωρίς να μας αντιληφθούν. Ο Καμπανόπουλος είχε ξαπλώσει μπρούμυτα στο τελευταίο σκαλοπάτι και άκουγε όλη την συνεδρίαση. Κάναμε ησυχία. Για τη μεταγραφή του Φάνη, θα ψήφιζε ο έφορος του στίβου, της κολύμβησης, της ενόργανης και αυτό το γεγονός μας έκανε ακόμα πιο έξαλλους. Η τάση ήταν να γίνει η μεταγραφή και ο μοναδικός που έφερε αντιρρήσεις ήταν ο Νίκος Φραγκούλης και αντιπρότεινε να κρατάγαμε τον Φάνη με νέο συμβόλαιο. Όταν ο Λάζαρος άκουσε την έναρξη της ψηφοφορίας, έγινε το «ντου»! Χτυπήσαμε την πόρτα και μπήκαν μέσα τα… δυο χιλιάδες κιλά.
«Ποιος θέλει να πουληθεί ο Φάνης;» τους ρώτησε ο Καμπανόπουλος, ο Μπελίτσης έλεγε ότι «δεν πουλιέται ο καλύτερος παίκτης του ελληνικού μπάσκετ», ο Παπουτσάκης φώναζε «δεν θα μας αφαιρέσετε την χαρά να βλέπουμε τον Φάνη», εγώ έλεγα «με τον Φάνη θα πάρουμε κι άλλους τίτλους γιατί δεν είχαμε πιάσει ταβάνι» και ο Νάκης φώναζε «δεν πουλιέται ο Μάτζικ Τζόνσον του ελληνικού μπάσκετ». Η συνεδρίαση έληξε. Πιστεύαμε ότι ο Πανιώνιος μπορούσε να πληρώσει τον Φάνη και έτσι έγινε. Πήγαν ο Βεντούρης, ο Κώστας Αλβανός, με τον Χρήστο Χριστοδούλου στα Ροζενά και ο Φάνης υπέγραψε νέο συμβόλαιο (2+3) και έμεινε 13 χρόνια στον Πανιώνιο. Με τον Φάνη, ήρθαν μεγάλες χορηγίες εκατομμυρίων δραχμών, τηλεοπτικά δικαιώματα και πεντακόσια συν διαρκείας. Θυμάμαι ότι ο συγχωρεμένος πρόεδρος του συνδέσμου φιλάθλων, Μάκης Καλογείτων, έβαζε αριθμό προτεραιότητας στα διαρκείας, γιατί τότε δεν έβρισκες εισιτήριο μεμονωμένα. Τι να συγκρίνουμε με τις καταστάσεις που ζούμε τώρα;;;
«Απογειώθηκαν» οι εγγραφές στην ακαδημία. Παιδιά από όλους τους γειτονικούς Δήμους ερχόντουσαν μαζικά στην ακαδημία που άρχισε να μαζεύει τίτλους σε παιδικά και εφηβικά πρωταθλήματα. Πώς βγήκαν Καράγκουτης, Καλαϊτζής, Δρελιώζης και έφτασαν να είναι συμπαίκτες του Φάνη στην πρώτη ομάδα;
Υπάρχει, όμως και μια στενάχωρη ιστορία με τον Φάνη και τους φιλάθλους του Πανιωνίου, οργανωμένους και μη που εξελίχθηκε στο γήπεδο της Γλυφάδας και θυμάται ο Τζανίδης.
«Παίζαμε με τον Παναθηναϊκό για το πρωτάθλημα, στην Γλυφάδα και διαιτητής ήταν ο Ράλλης που μας «σφύριξε» άθλια και στο τέλος τον φτύσαμε μαζί με τον Μπελίτση. Έχω δει διαιτησίες με τα…σπόρια να είναι 70-30, αλλά ο Ράλλης μόνο που δεν σκόραρε για τον Παναθηναϊκό. Ο Φάνης δεν ήταν καλός και οι Παναθηναϊκοί είχαν μία αφίσα-φωτογραφία που έδειχνε τον Φάνη να βρίσκεται ανάμεσα τους. Ήταν προϊόν φωτομοντάζ, αλλά οι «Πάνθηρες» σε συνδυασμό με την απόδοση του Φάνη, του φώναξαν σε σύνθημα Φάνη βαζέλα, πέτα την φανέλα. Φεύγοντας για τα αποδυτήρια, ο Φάνης έβγαλε την φανέλα και την πέταξε στην εξέδρα. Ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που αποδοκιμάστηκε. Ήταν λάθος του κόσμου και του Φάνη.
Η «φωτιά», όμως, έσβησε άμεσα. Μετά το παιχνίδι, τον πήρε ο Μπελίτσης που τον είχε σαν παιδί του και του ζήτησε να πάνε μαζί στον σύνδεσμο των Πανθήρων που ήταν πρόεδρος ο Κώστας Παπαδάκος και σε δέκα λεπτά λύθηκε η παρεξήγηση, με την υπογραφή της φανέλας και φωτογραφίες. Ο Φάνης είχε καρδιά μικρού παιδιού. Δεν κράτησε ποτέ καμία κακία, έκανε φίλους στον Πανιώνιο, συνεργάστηκε μαζί τους όταν άνοιξε το μπαρ και με τους οποίους μιλά ακόμα, συναντά όταν έρχεται στην Αθήνα και εμπιστεύεται».
Δεν υπάρχουν σχόλια